تحقیق آشنایی با صنایع دستی استان فارس

تعریف صنایع دستی
از مجموعه تعاریف صنایع دستی، به نظر می رسد تعریف
زیر كه توسط گروهی از كارشناسان سازمان صنایع دستی ایران ارائه گردیده،
دقیق تر و جامع تر باشد؛ چرا كه با وضعیت فعلی این صنعت و هنر ارزنده
انطباق بیشتری دارد: صنایع دستی به مجموعه ای از هنرها و صنایع اطلاق می
شود كه به طور عمده با استفاده از مواد اولیه ی بومی و انجام قسمتی از
مراحل اساسی تولید به كمك دست و ابزار دستی محصولاتی ساخته می شود كه در هر
واحد آن ذوق هنری و خلاقیت فكری صنعتگر سازنده به نحوی تجلی یافته و همین
عامل، وجه تمایز اصلی این گونه محصولات از مصنوعات مشابه ماشینی و كارخانه
ای می باشد.
ویژگی ها
با توجه به تعریف فوق و سایر تعاریفی كه برای صنایع دستی ارائه شد، می توان ویژگی های زیر را برای محصولات دست ساخته قایل شد:
1-انجام
قسمتی از مراحل اساسی تولید، توسط دست و ابزار و وسایل دستی، برای تولید
هر یك از فراورده های دستی مراحل متعددی طی می شود ولی انجام كلیه ی این
مراحل به وسیله ی دست و ابزار و وسایل دستی الزامی نبوده و چنانچه تنها
قسمتی از مراحل اساسی تولید به این طریق انجام شود، محصول تولید شده با
توجه به مواردی كه در تعریف ذكر شد، صنایع دستی محسوب می گردد.
2-حضور
مؤثر و خلاق انسان در تولید و شكل بخشیدن به محصولات ساخته شده و امكان
ایجاد تنوع و پیاده كردن طرح های مختلف در مرحله ی ساخت این گونه فراورده
ها.
3- تأمین قسمت عمده ی مواد اولیه مصرفی از منابع داخلی.
4- داشتن بار فرهنگی (استفاده از طرح های اصیل، بومی و سنتی).
5-عدم همانندی و تشابه فراورده های تولیدی با یكدیگر.
6-عدم نیاز به سرمایه گذاری زیاد در مقایسه با سایر رشته های صنعت.
7-دارا بودن ارزش افزوده ی زیاد در مقایسه با صنایع دیگر.
8-قابلیت ایجاد و توسعه در مناطق مختلف (شهر، روستا و حتی در جوامع عشایری.
9-قابلیت انتقال تجربیات، رموز و فنون تولیدی، سینه به سینه و یا مطابق روش استاد و شاگردی

 طبقه بندی صنايع دستي
در
زمینه ی طبقه بندی صنایع دستی نیز باید گفت كه این طبقه بندی به صورت های
مختلف از جمله براساس مواد اولیه ی مصرفی یا شیوه و روش ساخت آن می تواند
صورت پذیرد. در اینجا طبقه بندی انجام شده توسط كارشناسان سازمان صنایع
دستی ایران كه به طور عمده بر مبنای روش و تكنیك ساخت این گونه محصولات به
عمل آمده است، ذكر می گردد:
1-بافته های داری :
محصولاتی كه به كمك
دارهای افقی یا عمودی مستقر در زمین در زمان بافت، تولید می شود، بافته های
داری محسوب می گردند مثل قالی، گلیم، زیلو و نظایر آن.
2-دستباف : (نساجی سنتی)
فراورده هایی كه به كمك دستگاه های ساده و سنتی بافندگی (دستگاه ویژه ی
بافت جاجیم، دستگاه دووَردی، دستگاه چهاروردی و ژاكار دستی) تولید می گردد،
دستبافی محسوب می شود، نظیرجاجیم، زری،ترمه، شال و … از جمله خصوصیات
این رشته از صنایع دستی، این است كهاولاًكلیه مراحل سه گانه بافندگی، ایجاد
دهنه كار، پودگذاری و دفتین زدن (آلتی است فلزی، دارای دسته ای شبیه شانه
كه نساجان هنگام بافتن پارچه آن را در دست گیرند و لای تارها زنند تا آنچه
بافته شده به هم پیوسته و محكم گردد.) با حركات دست و پا انجام می شود، در
ثانی، امكان استفاده از پودهای رنگی به میزان نامحدود و همچنین تنوع طرح
بافت با دراختیار داشتن كنترل حركات وَردها میسر می گردد كه این امر نشانگر
حضور مؤثر و خلاق انسان در تولید است …